2013/14 „Jeszcze za¶wieci s³oneczko”.
Dodane przez admin dnia Stycznia 10 2014 09:14:29
Od kilku tygodni jednym z popularniejszych nazwisk w naszej wsi jest Franciszka Powalska. We wrze¶niu w Wiejskim Domu Kultury odby³a siê promocja ksi±¿ki Katarzyny Szturmowskiej pt: „Jeszcze za¶wieci s³oneczko” po¶wiêconej twórczo¶ci poetki. Natomiast 25 pa¼dziernika nadano Publicznej Bibliotece w Pinczynie imiê Franciszki Powalskiej. Kim by³a ta niezwyk³a kobieta, o której tak ostatnio g³o¶no?
Franciszka Powalska z.d. Szramka urodzi³a siê 9 marca 1884 roku w Konarzynach, nieopodal Starej Kiszewy. Przez prawie ca³e swoje ¿ycie mieszka³a w Pinczynie. Jej dzieciñstwo przypad³o na okrutne czasy zaborów. W swoim „Pamiêtniku” poetka wspomina, ¿e jêzyk polski by³ jêzykiem zakazanym, za jego u¿ywanie ludzie byli srogo karani. W domu u Szramków bardzo dbano, aby dzieci mówi³y po polsku i zna³y rodzim± kulturê. Wieczorami ojciec Franciszki uczy³ je ojczystego jêzyka. Natomiast poetka samodzielnie czyta³a wielkie dzie³a: „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Krzy¿acy”.
W 1898 roku wyjecha³a za chlebem do Niemiec, tam pracowa³a kilka lat. W ten sposób pomaga³a rodzicom. Po powrocie do kraju wysz³a za m±¿ za Franciszka Powalskiego. Jak sama wyzna³a nie by³ to zwi±zek zawarty z mi³o¶ci, a z lito¶ci. Jej m±¿ by³ od niej o 1.5 roku m³odszy. Ojciec Powalskiego by³ inwalid±, matka ju¿ nie ¿y³a. Mia³ on jeszcze dwie m³odsze siostry, którymi nale¿a³o siê zaj±æ. Przez wiele lat matkowa³a im w³a¶nie Franciszka. Pomimo pocz±tkowego braku mi³o¶ci byli zgodnym i szanuj±cym siê ma³¿eñstwem. Urodzi³o im siê dziewiêcioro dzieci.
Franciszka Powalska owdowia³a w 1948 roku. Prze¿y³a I i II wojnê ¶wiatow±. W tym czasie ciê¿ko pracowa³a na gospodarstwie. By³a kobiet± bardzo religijn±.
Czêsto, aby umiliæ sobie czas przy pracy, uk³ada³a wierszyki, piosenki opowiadaj±ce o codziennym ¿yciu na wsi. Swoje ¿ycie i twórczo¶æ spisa³a w „Moim pamiêtniku”, w 1964 roku. Zosta³ on napisany w gwarze stosowanej w Pinczynie i okolicy.
Franciszka Powalska zmar³a 30 grudnia 1970 roku.
Na uroczysto¶æ nadania bibliotece imienia Franciszki Powalskiej przybyli, m.in.: senator RP Andrzej Grzyb, profesor Maria Paj±kowska –Kensik, profesor Tadeusz Linkner, wójt Gminy Zblewo Krzysztof Trawicki , proboszcz ks.Mieczys³aw Bizoñ, samorz±dowcy, dyrektorzy szkó³ i przedszkoli z terenu naszej gminy oraz rodzina Franciszki Powalskiej. Go¶ci chlebem i sola witali uczniowie z zespo³u pie¶ni i tañca Brzady. Nastêpnie po symbolicznym przeciêciu wstêgi i po¶wiêceniu pomieszczeñ nowo otwartej biblioteki , go¶cie udali siê do sali WDK, gdzie obejrzeli krótk± czê¶æ artystyczn± w wykonaniu uczniów Zespo³u Kszta³cenia i Wychowania w Pinczynie. Na scenie panowa³ swojski klimat. Czê¶æ sali zosta³a zamieniona na izbê sprzed piêædziesiêciu laty, w której królowa³a sama Franciszka Powalska. W t± rolê wcieli³a siê Klaudia Drawska, która rewelacyjnie zagra³a poetkê. Przedstawiono równie¿ „Legendê o diabelskim kamieniu” autorstwa pani Anny Juraszewskiej. Nie zabrak³o tak¿e tañcz±cych Brzadów. Uczniowie po swym wystêpie otrzymali gromkie brawa. Przedstawienie to przygotowa³y panie Justyna Szarkowska, El¿bieta Prze¶rut-Pr±dziñska oraz pan Wojciech Gdaniec.
Na pewno cieszy to, ¿e pamiêæ o tak niezwyk³ych mieszkañcach naszej wsi wci±¿ ¿yje. A dziêki takim inicjatywom o Franciszce Powalskiej pamiêtaæ bêd± kolejne pokolenia.
Elzbieta Prze¶rut-Pr±dziñska
Justyna Szarkowska